گزارش تاریخ|قحطی و کشتار؛ رهاورد حضور نظامیان انگلیسی طی ۲ جنگ جهانی در ایران
تاریخ انتشار: ۱۱ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۱۷۶۷۴۲
۱۱ اسفندماه مصادف با خروج نظامیان اشغالگر انگلیسی از ایران در دو جنگ جهانی اول و دوم است. حضور انگلیسی‌ها حدود ۱۲ سال به طول انجامید و در این مدت زمان کشور شاهد قطحی و بیماری‌های واگیردار بود و میلیون‌ها نفر ایرانی کشته شدند. - اخبار سیاسی -
گروه تاریخ انقلاب خبرگزاری تسنیم – علیرغم اینکه دولت ایران هم در جنگ جهانی اول و هم در جنگ جهانی دوم که در دوران قاجاریه و پهلوی به وقوع پیوست اعلام بی‌طرفی کرد، اما کشورمان به اشغال متجاوزان و نیروهای بیگانه درآمد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به مناسبت سالگرد خروج نیروهای انگلیسی از ایران پس از جنگ‌های جهانی اول و دوم به بازخوانی خسارت‌هایی که نظامیان انگلیسی به ایران وارد کردند، پرداخته‌ایم.
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در صفحه اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
** قحطی بزرگ و کشتار میلیون‌ها ایرانی در جنگ جهانی اول
جنگ جهانی اول هشت روز پس از تاجگذاری احمد شاه قاجار با قتل ولیعهد اتریش در سارایوو آغاز شد. نخست‌وزیر وقت ایران مستوفی‌الممالک بلافاصله پس از آغاز جنگ، بی‌طرفی کامل خود را اعلام کرد اما ضعف دولت مرکزی ایران به‌حدی بود که طرفین درگیر جنگ از جمله روس‌ها و انگلیسی‌ها از شمال و جنوب به خاک ایران تجاوز کردند و توجهی به اظهارنظر دولت ایران نکردند. انگلیسی‌ها که در جنوب ایران و خلیج فارس از گذشته پایگاه داشتند، وارد خاک ایران شدند. علیرغم اینکه ایران از کانون جنگ یعنی اروپا فاصله داشت و اعلام بی‌طرفی کرده بود اما یکی از میادین اصلی جنگ بود.
سربازان انگلیسی علاوه بر این به دلیل عدم رعایت بهداشت موجب شیوع بیماری‌هایی نظیر آنفولانزا و وبا در ایران شدند که به دلیل قحطی و عدم توانایی مردم برای مقاومت در برابر بیماری‌ها، مبتلایان جان خود را از دست می‌دادند. جان لارنس کالدول وزیر مختار آمریکا در ایران در این رابطه نوشته است: «کمبود مواد غذایی به ویژه گندم و انواع نان، سراسر ایران به ویژه مناطق شمالی، حاشیه‌ای و نیز تهران را چنان در برگرفته که پیش از آغاز زمستان، فقر و رنج وسیعی پدید آمده است. تردیدی نیست که زمستان امسال مرگ و گرسنگی چند برابر خواهد شد. حتی در این موقع از سال، قیمت ارزاق به بالاترین حد خود در چندین سال گذشته رسیده و کمبود غله و میوه‌جات حقیقتاً هشداردهنده است و همین اتفاق‌ها هم افتاد.»
درباره میزان دقیق کشته‌های جنگ جهانی اول در ایران آمار دقیقی در دست نیست اما این رقم به‌حدی هست که بتوان عنوان نسل‌کشی بر آن گذاشت. محمدقلی مجد با بررسی اسناد منتشر شده، از قتل عام 8 تا 10 میلیون ایرانی بین سالهای 1917 تا 1919 خبر می‌دهد؛ چیزی حدود 40 درصد از جمعیت حدوداً 20 میلیونی ایران در آن زمان!
جعفر شهری باف، نویسنده و پژوهشگر ایرانی نیز که در زمان وقوع این فاجعه، دوران کودکی را می‌گذرانده، نوشته است: «در همین قحطی نیز بود که نیمی از جمعیت پایتخت از گرسنگی تلف شده، اجساد گرسنگان در گوشه و کنار کوچه و بازار هیزم‌وار روی هم انباشته شده، کفن و دفن آنها میسر نمی‌گردید و قیمت گندم از خرواری 4 تومان به 400 تومان و جو از من 2 تومان به 200 تومان رسیده، هنوز دارندگان و محتکران آنها حاضر به فروش نمی‌شدند.»
درباره میزان دقیق کشته‌های جنگ جهانی اول در ایران آمار دقیقی در دست نیست اما این رقم به‌حدی هست که بتوان عنوان نسل‌کشی بر آن گذاشت. محمدقلی مجد با بررسی اسناد منتشر شده، از قتل عام 8 تا 10 میلیون ایرانی بین سالهای 1917 تا 1919 خبر می‌دهد؛ چیزی حدود 40 درصد از جمعیت حدوداً 20 میلیونی ایران در آن زمان!
کشتار وسیع مردم ایران به دلیل گرسنگی و سوءتغذیه و بیماری‌های ناشی از آن بود و دولت بریتانیا با خرید گسترده غله و مواد غذایی در ایران، وارد نکردن غذا از هند و بین‌النهرین، ممانعت از ورود غذا از ایالات متحده و اتخاذ سیاست‌های مالی ــ از جمله نپرداختن درآمدهای نفت به ایران ــ مسبب اصلی این بحران بود.
گزارش تاریخ| هولوکاست 10 میلیونی در ایران با قحطی و پاندمیِ «آنفلوآنزا»گزارش| نگاهی به جنایات انگلیس در ایران؛ از قحطی و غارت تا کودتاگفتگو با شاهدی| ایران بعد از اشغال در 1320 شاهد «قحطی» و فوتِ پرشمار بود/ نفت چه نقشی در حمله متفقین داشت؟
موج اصلی و بزرگ این بیماری توسط نیروهای انگلیسی و نیروهای نظامی هندی وابسته به انگلیس از جنوب کشور وارد ایران شد و شهرهای جنوبی ایران از جمله بندرعباس، بوشهر و شیراز آلوده شد.
** آنفلونزای اسپانیایی؛ سوغات متجاوزان و نظامیان انگلیسی
در پایان جنگ جهانی اول بیماری واگیرداری با نام ویروس آنفلوآنزای اسپانیایی که مردم آن را زکام فرنگی نام نهاده بودند در کشور شیوع پیدا کرد.
ویروس آنفلوآنزای اسپانیایی جان بسیاری از مردم ایران را گرفت و بنا بر برخی نوشته‌ها بین 10 تا 25 درصد مردم ایران یعنی 900 هزار تا دو و نیم میلیون نفر به‌دلیل شیوع این ویروس به کام مرگ فرو رفتند. آنفلوآنزای اسپانیایی که ویروسی همه‌گیر در جهان (دنیاگیر) بود، به‌نسبت دیگر کشورها، تلفات بسیاری از ایران گرفت.
آنفلوآنزای اسپانیایی را نظامیان خارجی وارد ایران کردند. اگرچه نام آن اسپانیایی است، اما منشأ آن اسپانیا نیست و بسیاری محل تولد آن را آمریکا می‌دانند. اسپانیا در جنگ جهانی اول شرکت نداشت و ضرورت شفافیت و اطلاع‌رسانی در خصوص آنفلوآنزای جدید را درک کرد و مردم را نسبت به وجود چنین ویروسی آگاه ساخت، از این رو ویروس زاییده جنگ جهانی اول، آنفلوآنزای اسپانیایی در جهان نام گرفت.
بیشترین تلفات در کشورهای جهان سوم بود که ایران در این بین تلفات بسیار زیادی داشت. در جریان جنگ جهانی اول، نیروهای انگلیسی، روسی و عثمانی از چهار مسیر و در چهار مرحله این ویروس را وارد کشور کردند. موج اصلی و بزرگ این بیماری توسط نیروهای انگلیسی و نیروهای نظامی هندی وابسته به انگلیس از جنوب کشور وارد ایران شد و شهرهای جنوبی ایران از جمله بندرعباس، بوشهر و شیراز آلوده شد. هندی‌های بسیاری نیز بر اثر ابتلا به این بیماری در ایران کشته شدند. نیروهای نظامی انگلیس هم مبتلا به این ویروس شدند، اما آنها مواد غذایی، غلات و نیازهای مردم را به غارت برده بودند و از تجهیزات درمانی برخوردار بودند و از این رو تلفات چندانی ندادند و از خطر آنفلوآنزای اسپانیایی در امان ماندند.
با کاهش تولید محصولات پایه و خوراکی در کشاورزی در کنار تقاضای مصرفی بالا و تحمیلی نیروهای اشغالگر، مردم فقیر شدند و به بروز قحطی و گرسنگی شدید انجامید تا جایی که مردم به خوردن براده‌های چوب اکتفا کردند.
** تکرار قحطی و بیماری با اشغال مجدد ایران
در جریان جنگ جهانی دوم انگلیس و شوروی تصمیم گرفتند ایران را اشغال کنند. نیروهای شوروی از شمال و شرق و نیروهای انگلیس از جنوب و غرب، از زمین و هوا به ایران حمله کرده و شهرهای سر راه را بمباران کردند. آنان با عبور از مرز خسروی تأسیسات نفتی شاه را تصرف کردند و به‌سمت کرمانشاه آمدند. دسته دیگر هم با تصرف آبادان، نیروی دریایی ایران را بمباران کردند.
وقتی نیروهای شوروی و انگلیس وارد ایران شدند، کل راه آهن و بنادر ایران برای حمل و نقل و ارتباط نظامی و سیاسی در اختیار دولت‌های آنها قرار گرفت. حدود 50 درصد از کل کالاها و تجهیزات اقتصادی و نظامی به عنوان کمک غرب به شوروی از مسیر ایران انتقال پیدا می‌کرد. بیشتر جاده‌ها و راه‌های شوسهِ اصلی و احیاناً فرعی ایران، نیز در مسیرهای مختلفِ شمال، جنوب، غرب و شرق پذیرای نیروها و کاروان‌های موتوری و لجستیکی و تدارکاتی متجاوزان خارجی بود.
اسناد و منابع موجود نشان می‌دهد، در آن برهه 5 ساله، هزاران کامیون و وسایل موتوری و حتی احشام بارکش مردم ایران، عمدتاً به‌زور و ناخواسته، در خدمتِ اهدافِ نظامی و لجستیکی متفقین قرار گرفته و کالا و ملزوماتِ آنان را در مسیرهای گوناگون حمل می‌کردند. گستره بهره‌کشی از راه آهن و زیرساخت‌های جاده‌ای ایران در طول جنگ جهانی دوم چنان وسیع و بی‌رحمانه بود که وقتی جنگ به‌پایان رسید، اکثر تجهیزات و زیرساخت‌های راه‌آهن و جاده‌های کشور فرسوده و بلکه در شرف نابودی قرار گرفته بود.
گستره بهره‌کشی از راه آهن و زیرساخت‌های جاده‌ای ایران در طول جنگ جهانی دوم چنان وسیع و بی‌رحمانه بود که وقتی جنگ به‌پایان رسید، اکثر تجهیزات و زیرساخت‌های راه‌آهن و جاده‌های کشور فرسوده و بلکه در شرف نابودی قرار گرفته بود.
نفت ایران نیز در آن دوره تقریباً به صورت رایگان در اختیار انگلیس قرار گرفت. کار استخراج و تولید نفت به عهده انگلیس بود. آنها نفت را هم به فروش می رساندند و نفت ایران در چرخه درآمد کشور نقشی نداشت.
حضور نیروهای اشغالگر و انگلیسی در ایران باعث شد تا تولیدات کشاورزی و صنعتی در خدمت نیروهای اشغالگر قرار بگیرد و برای آنها مصرف بشود. در نتیجه جامعه ایران از آن تولیدات محروم شود. پادگان‌ها، قرارگاه‌ها و مراکز نظامی و لجستیکی پرشماری را نیز در مناطق مختلف، تحت کنترل خود گرفتند.
با کاهش تولید محصولات پایه و خوراکی در کشاورزی در کنار تقاضای مصرفی بالا و تحمیلی نیروهای اشغالگر، مردم فقیر شدند و به بروز قحطی و گرسنگی شدید انجامید تا جایی که مردم به خوردن براده‌های چوب اکتفا کردند و عدم امکان رعایت مسایل بهداشتی به شیوع بیماری‌های واگیر و عوارض مصیبت‌بار انجامید. محمد قلی مجد درباره بحران جنگ جهانی دوم در کتاب «پل پیروزی، سرزمین قحطی» نوشته است: «روسیه و انگلیس متعاقب اشغال ایران همه کامیون‌ها، اتوبوس‌ها و همچنین خط آهن ایران را تصاحب کرده، قوت لایموت مردم ایران را در هر جایی که بدان دست می‌یافتند، مصادره می‌کردند و ده‌ها هزار آواره لهستانی از روسیه به ایران کوچاندند و همه اینها دست به دست هم داد و موجب بحران شدیدی در زمینه مواد غذایی، حمل و نقل، بهداشت و سلامت عمومی مردم شد. آمارها نشان می‌دهند که در دوران چهار ساله اشغال کشور، میان 2 تا 4 میلیون تَن از جمعیت ایران بر اثر عوامل مختلف، اعم از بمباران‌های نظامی و قحطی و بیماری از بین رفتند. ایران برای سال‌ها از رشد و توسعه و تولید و پیشرفت اقتصادی باز ماند.»
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: اخبار انگلیس اخبار انگلیس آنفلوآنزای اسپانیایی نظامیان انگلیسی نیروهای انگلیسی نیروهای اشغالگر نیروهای انگلیس جنگ جهانی اول جنگ جهانی دوم جنگ جهانی مردم ایران وارد ایران مواد غذایی قرار گرفت بیماری ها راه آهن ایران شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۱۷۶۷۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سیاستمدار انگلیسی: جریان حمایت غرب از اسرائیل معکوس شده است
کریس ویلیامسون گفت: امروز شاهد موج عظیم و بی سابقه حمایت از فلسطین در سراسر جهان هستیم که می‌تواند دلیلی برای امیدواری باشد. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، دومین جشنواره بین المللی رسانه‌ای «صبح» به دبیری محسن یزدی و در سه بخش «اصلی»، «معاونت برون مرزی» و «ویژه فلسطین» برگزار می‌شود و فراخوان ارسال آثار آن منتشر شده است.
«بخش اصلی» جشنواره بین المللی صبح اختصاص به تمامی هنرمندان و فعالان رسانه‌ای داخل و خارج از ایران دارد و در سه گروه اصلی برنامه تلویزیونی، رادیویی و رسانه‌های جدید برگزار می‌شود.
کریس ویلیامسون، مجری برنامه «فلسطین از طبقه بندی خارج شده» در شبکه پرس تی وی و نماینده سابق پارلمان بریتانیا است. او درباره آشنایی خود با فعالیت رسانه‌های ایرانی گفت: به طور کامل از فعالیت رسانه‌ای در ایران مطلع نیستم؛ با این حال، آشکارا با پرس تی‌وی و فعالیت آن در بریتانیا آشنایی دارم. فکر می‌کنم، پرس‌تی‌وی بستر ارزشمندی برای اطمینان از انتشار صدای مردم فلسطین برای جامعه غربی، فراهم می‌کند.
نوبت پاسخگویی تمدن غرب !وی اضافه کرد: در جریان اصلی رسانه‌ای بریتانیا، به طرز باورنکردنی مغرضانه و تحت تاثیر لابی صهیونیستی است. در نتیجه، مردم بریتانیا تصویر دقیقی از رسانه‌های جریان اصلی دریافت نمی‌کنند. با این حال، پلتفرم‌های جایگزینی وجود دارد که مردم به طور فزاینده به آنها روی می‌آورند. پرس تی‌وی یکی از این رسانه‌ها است. برنامه‌ای که در پرس تی‌وی به همراه پروفسور «دیوید میلر» ارائه می‌کنم، بستر ارزشمندی را جهت اصلاح ویژگی‌های نادرست فضای رسانه‌ای بریتانیا فراهم می‌کند.
او با اشاره به اینکه این ایران الهام بخش مبارزات آزادی بخش در جهان است، گفت: به نظرم ایران چراغ راه جنبش‌های آزادی بخش در سراسر جهان است، به این دلیل که به طور کامل امپریالیسم غرب و ایالات متحده را کنار گذاشته است. با وجود گسترده‌ترین تحریم‌های غرب که به رهبری آمریکا علیه ایران تحمیل می‌شود، ایران توانسته پیشرفت کند. فکر می‌کنم، تهران الهام بخش مبارزات آزادی خواهانه در سراسر جهان است.
مجری برنامه «فلسطین از طبقه بندی خارج شده» درباره بازنمایی وارونه از ایران توسط رسانه‌های غربی گفت: رسانه‌های غربی، تصویر بسیار تحریف‌شده ای نسبت به واقعیت زندگی در ایران به مردم خود ارایه می‌کنند. هرچند گاهی توسط رسانه‌های مستقل، به طور اجمالی شاهد نمایش وضعیت حقیقی هستیم؛ من با افرادی که در ایران بوده‌اند صحبت کرده‌ام؛ همه آنها هم عقیده‌اند که تهران با تصویر رسانه‌های غربی و چیزی که انتظار داشتند متفاوت بود.
وی خاطرنشان کرد: جالب است که برخی از مردم جهان به طور فزاینده اعتماد خود به ایران را از دست می‌دهند؛ هرچند، این تنها در مورد تهران صدق نمی‌کند و دلیل آن عملکرد رسانه‌های غربی است. به همین دلیل است که مردم زیادی از رسانه‌های جریان اصلی فاصله می‌گیرند. مردم در کشورهای غربی تا حد زیادی به دنبال بسترهای رسانه‌ای جایگزین هستند که فکر می‌کنم دلیل آن، آنچه است که در غزه در حال رخ دادن است.
این چهره رسانه‌ای درباره افزایش حمایت مردم جهان از فلسطین نسبت به دهه‌های گذشته گفت: اگر به عقب بازگردید، متوجه می‌شوید که 40 یا 50 سال پیش، سطح حمایت از فلسطین در مقابل حمایت از موجودیت رژیم صهیونیستی بسیار کمتر بود و بیشتر مردم با اسرائیل همراه بودند. اما امروز ما شاهد موج عظیم و بی سابقه حمایت از فلسطین در سراسر جهان هستیم که این می‌تواند دلیلی برای امیدواری باشد.
ویلیامسون در پاسخ به سوالی درباره راهکارهای رسانه‌ای که می‌تواند تصویر تحریف شده از ایران را تغییر دهند، گفت: در حال حاضر ایران از طریق پلتفرم‌هایی مانند پرس تی‌وی، به اصلاح تصویر مخدوش شده‌ای که توسط رسانه‌های غربی نمایش داده می‌شود، پرداخته است. فکر می‌کنم این روش ارزشمند و مفیدی جهت آشکار شدن حقایق برای مردم جهان است. این تولیدات می‌تواند از طریق شبکه‌های اجتماعی در سراسر جهان توزیع شود. این کار، به طور آشکار راه مهمی برای مقابله با تبلیغات جهان غرب است. به نظر من رساندن پیام درست به جهان واقعاً مهم است و باید انحصار روایتگری غربی شکسته شود. در بریتانیا، مردم به طور فزاینده‌ای از احزاب سیاسی اصلی سرخورده شده‌اند و به دنبال جایگزین هستند. البته این مساله فقط به بریتانیا محدود نمی‌شود. در این صورت ما شروع به شنیدن صداهای مستقل جدیدی خواهیم کرد که رویکرد ضد امپریالیستی خواهند داشت.
او درباره برگزاری کنفرانس رسانه‌ای «صبح» و نشان دادن چهره ایران واقعی به مردم جهان در چنین رویدادهایی گفت: فکر می‌کنم برگزاری یک کنفرانس رسانه‌ای بین‌المللی در ایران بسیار مهم است و باید تعداد بیشتری از این همایش‌ها برگزار شود زیرا فکر می‌کنم این یک پادزهر واقعا مفید برای فعالیت رسانه‌های غربی است. وضعیت موجود و تبلیغ برای نئولیبرالیسم یک فاجعه برای افرادی که در دنیای غرب زندگی می‌کنند بوده است. در حالی که میلیون‌ها نفر در فقر زندگی می‌کنند و دستور کار اقتصادی که توسط دولت در بریتانیا و در واقع در سراسر اروپا و ایالات متحده دنبال می‌شود، در خدمت منافع اکثریت قریب به اتفاق مردم نیست و چیزی از آن در رسانه‌های جریان اصلی شنیده نمی‌شود.
وی ادامه داد: بنابراین، من فکر می‌کنم کنفرانس‌هایی مانند این برای گردهم آمدن، به اشتراک گذاشتن ایده‌ها واقعاً مفید است؛ از این طریق می‌توان برای انتشار یک روایت واضح و دقیق‌تر برای عموم مردم تلاش کرد. اگر بخواهم درباره انگلستان صحبت کنم باید بگویم که پلتفرم‌های رسانه‌ای مستقل مخاطبان زیادی پیدا کرده است اما رسانه‌های سنتی هنوز هم به وضوح تأثیر زیادی برای نسل قدیمی‌تر در بریتانیا دارند اما رسانه‌های جدید در حال رشد هستند. بنابراین تصور من این است که کنفرانس‌هایی مانند این برای تقویت و رشد رسانه‌های جایگزین مفید هستند و همچنین می‌تواند بر اعمال فشار بر جریان اصلی برای تغییر روش آنها موثر باشد. رسانه‌های غربی همیشه مغرضانه عمل کرده‌اند اما این اواخر خیلی بدتر نیز شده است.
دومین جشنواره بین المللی رسانه ای «صبح» 30 اردیبهشت تا 1 خرداد به دبیری محسن یزدی در سه بخش «اصلی»،«معاونت برون مرزی» و « فلسطین» برگزار می‌شود.
انتهای پیام/
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند